Hệ thống báo cháy zone hay còn gọi là hệ thống báo cháy thường là một hệ thống quản lý các thiết bị báo cháy tập trung, thường hệ thống này gồm có 1 hoặc lên đến 60 zone tùy theo nhu cầu lắp đặt và sử dụng. Bạn cũng có thể nghe thêm một tên gọi khác của hệ thống này đó là hệ thống báo cháy quy ước, các zone bao gồm một vài hoặc tất cả thiết bị khởi đầu (như: đầu báo, nút nhấn, công tắc…) trong một khu vực hoặc một tầng của tòa nhà. Một số Zone sử dụng 2 hoặc 4 lõi dây nên số lượng dây tín hiệu nối về trung tâm báo cháy là rất lớn.
Hệ thống báo cháy theo zone hoạt động như thế nào
Hệ thống báo cháy thường là quản lý một khu vực (zone) nhà xưởng hoặc một tầng nhà. Mà khu vực (zone) đó có một vài hoặc tất cả thiết bị báo cháy đầu vào (đầu báo nhiệt, khí gas, đầu báo khói…) được mắt nối với nhau và nối với trung tâm báo cháy. Nên khi xảy ra sự cố cháy nổ, trung tâm báo không thế biết chính xác thiết bị nào đã kích hoạt báo sự cố trong khu vực (zone). Mà chỉ có thể nhận biết khát quát và hiển thị khu vực có sự cố. Điều này làm hạn chế khả năng xử lý và giám sát của hệ thống.
Bài viết liên quan:
- Cách thức trung tâm báo cháy thường hoạt động như thế nào?
- Tổng hợp cách đấu phụ kiện báo cháy thường dùng trên tủ trung tâm Hochiki hiện nay
- Sơ đồ đấu nối và hướng dẫn lập trình trung tâm báo cháy thường Hochiki HCV-2-4-8 ( phần 1)
- Tìm hiểu hệ thống báo cháy là gì? So sánh với thiết bị báo cháy độc lập
Đặc điểm chính của hệ thống báo cháy zone
Các thiết bị trong hệ thống này bao gồm:
– Tủ báo cháy zone (quy ước) có độ lớn từ 1 zone đến hơn 60 zone.
– Các Zone bao gồm các thiết bị như: đầu báo khói, đầu báo nhiệt, đầu dò khói, dò nhiệt, nút nhấn và công tắc, cảm biến… trong một tầng hoặc một khu vực nào đó trong một tòa nhà.
– Một số tủ báo cháy không cho phép mở rộng dung lượng zone và một số tủ báo cháy khác lại cho phép mở rộng dung lượng zone..
– Dùng để báo cháy hay báo sự cố theo từng khu vực trong toàn nhà.
– Mỗi một zone có thể dùng lắp đặt cho 01 phòng lắp đặt cho nhiều phòng gần nhau trong cùng tầng.
– Mỗi một zone đều phải có đường dây tín hiệu nên số lượng dây nối đến trung tâm báo cháy nhiều.
– Hệ thống báo cháy zone có 2 loại đó là hệ thống báo cháy 12VDC và 24VDC.
– Giá thành rẻ.
Nhiệm vụ của một số thiết bị thuộc hệ thống báo cháy zone
Trung tâm điều khiển hệ thống
Là nơi hiển thị những thông tin trạng thái hoạt động của các thiết bị báo cháy trong hệ thống. Khi các thiết bị báo động hoạt động để báo động truyền tín hiệu đến trung tâm nó sẽ báo cho mọi người biết nơi nào đang xảy ra sự cố để con người có thể có những biện pháp phòng chống phù hợp. Trung tâm điều khiển hệ thống nhận tín hiệu từ các thiết bị đầu vào và truyền tín hiệu tới các thiết bị đầu ra. Nhiều thiết bị đầu vào nằm trên một mạch dây, mỗi mạch dây đều nối tới trung tâm điều khiển.
Bộ hiển thị phụ
Bộ hiển thị phụ như là một thiết bị báo cháy thường để thông báo tại hơn một vị trí cần báo, bổ sung cho trung tâm điều khiển. Trong một hệ thống có thể kết nối nhiều bộ hiển thị phụ.
Đầu báo khói, Đầu báo nhiệt
Đầu báo khói thường được đặt trên trần nhà, là những nơi sẽ phát hiện ra khói đầu tiên khi có hỏa hoạn xảy ra. Khi khói phát ra từ các đám cháy, bay lên và đi vào cảm ứng của đầu báo khói, sẽ kích hoạt tín hiệu báo động và truyền tín hiệu về trung tâm điều khiển. Khói phát ra từ nguồn cháy, bay lên cao, xâm nhập vào bầu cảm ứng của đầu báo khói, và kích hoạt tín hiệu báo động, truyền về tủ báo cháy….
Sơ đồ hoạt động hệ thống báo cháy zone
– Zone là nhiều thiết bị nằm trên một đường dây tín hiệu, khi xảy ra hỏa hoạn hệ thống đó sẽ cho chúng ta biết được khu vực nào xảy ra cháy chứ không biết được xảy ra ở vị trí cụ thể nào.
– Có thể lắp đặt đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn… và các thiết bị báo cháy khác trong cùng 1 zone.
– Các thiết bị đầu ra như chuông báo cháy, còi báo cháy, đèn báo cháy, chuông báo động… sẽ hoạt động khi đám cháy xảy ra.
Lưu ý khi lắp đặt các thiết bị hệ thống báo cháy zone
Trong hệ thống báo cháy, bình thường sẽ có một dòng điện đi qua thiết bị trên đường mạch tín hiệu đến cuối đường dây và trở về trung tâm báo cháy. Nếu đường dây đó bị đứt sẽ làm suy giảm dòng điện và trung tâm sẽ phát tín hiệu báo về sự cố của mạch đó.
Vì thế, để chức năng giám sát của trung tâm điều khiển hệ thống báo cháy thông thường có hiệu quả thì không nối rẽ nhánh các thiết bị báo cháy trên đường truyền tín hiệu. Trung tâm điều khiển hệ thống báo cháy ó một hoặc nhiều mạch đầu ra. Các thiết bị đầu ra bằng âm thanh hay ánh sáng cần được lắp song song trên mạch đầu ra, và có thể được lập trình để báo động theo một hoặc nhiều mạch tín hiệu để báo động.
Ưu nhược điểm của báo cháy theo zone
- Không thể biết chính xác thiết bị nào đã kích hoạt báo cháy hoặc bị sự cố trong Zone Với tính năng đơn giản, giá thành rẻ, hệ thống báo cháy quy ước chỉ thích hợp lắp đặt tại các dự án có diện tích vừa hoặc nhỏ, số lượng các phòng không nhiều, nhà xưởng nhỏ…
- Nhiều thiết bị được lắp trên cùng một khu vực (zone) nên khi xảy ra sự cố trung tâm chỉ có thể nhận biết khái quát và hiển thị khu vực (zone) có sự cố, chứ không cho biết chính xác vị trí từng đầu báo, từng địa điểm có sự cố.
- Điều này làm hạn chế khả năng xử lý, giám sát của hệ thống. Hệ thống báo cháy loại này có 2 loại sử dụng điện áp khác nhau là 12VDC hoặc 24VDC. Về mặt lý thuyết cả hai loại này đều có tính năng kỹ thuật và công dụng như nhau. Nhưng, so với hệ thống báo cháy 24V thì hệ thống báo cháy 12V không mang tính chuyên nghiệp, loại 12V phải dùng đầu báo 4 dây kết hợp với trung tâm của hệ thống báo trộm với bàn phím lập trình.
- Trong khi hệ thống 24V là một hệ thống báo cháy chuyên dụng, khả năng truyền tín hiệu đi xa hơn, thường sử dụng đầu báo 2 dây và không bắt buộc phải có bàn phím lập trình. Tuy nhiên, trung tâm báo cháy hệ 12V có giá thành thấp hơn so với trung tâm báo cháy hệ 24V.
Với những đặc điểm của nó thì có thể nhận thấy hệ thống báo cháy zone với nhiều tính năng đơn giản và giá thành lắp đặt rẻ nên chỉ thích hợp để lắp đặt tại các công trình có diện tích không gian vừa và nhỏ. Để đảm bảo hệ thống báo cháy hoạt động tốt nhất khi đưa vào vận hành thì sau khi lắp đặt, hệ thống báo cháy phải đạt được những tiêu chuẩn và yêu cầu về kỹ thuật theo quy chuẩn đã đề ra.